روش‌شناسی تحقیق

پویایی شناسی سیستم‌ها(system dynamics) روشی است که در اوایل دهه 60 توسط پروفسور جی فارستر از دانشگاه MIT معرفی شد که برای مطالعه و مدیریت سیستم‌های پیچیده و دارای بازخورد می‌باشد. این سیستم‌ها می‌توانن در حوزه‌های مختلفی مانند اقتصاد، محیط زیست، مهندسی، پزشکی، کسب و کار، مسائل شهری و سایر حوزه‌های اجتماعی و انسانی وجود داشته باشد.

دلیل عمده استفاده از پویایی شناسی سیستم‌ها آن است که ذهن انسان برای تفسیر رفتارهای پیچیده مناسب نیست، غالبا ما در مورد علل پدیده‌ها بصورت خطی فکر می‌کنیم در حالی که سیستم‌ها دارای بازخوردهای غیرخطی و چندحلقه‌ای هستند.

پویایی شناسی سیستم‌ها روشی است که در آن با بررسی رفتارهای متغیرها در طول زمان(رفتارهای مرجع) و شناسایی نمودارهای علی-‌ معلولی و حالت- جریان سعی می‌شود تا دید کلی بر اساس تفکر سیستمی از مسئله بدست بیاوریم تا بتوانیم رفتار سیستم را در آینده پیش‌بینی کنیم.

با توجه به اینکه ساختارها باعث بوجود آمدن رفتارها می‌شوند با شناسایی آن‌ها پی به رفتار متغییرها برده و با مدلسازی و شبیه‌سازی می‌توانیم تاثیر سیاست‌های مختلف بر روی سیستم را به خوبی بررسی کنیم.

در حوزه شهری در مورد علل افزایش جمعیت شهرها مطالعات فراوانی صورت گرفته لکن بررسی مسئله مذکور به روش پویایی شناسی سیستم‌ها ابعاد پنهان مسئله را بیشتر روشن خواهد کرد.

ایده استفاده از روش پویایی شناسی سیستم‌ها توسط فارستر در کتاب پویایی شناسی شهری(Urban dynamics) مطرح شد. وی نشان داد که با رشد منطقه مرکزی شهر افراد به مناطق کناری شهر متمایل می‌شوند. وضعیت مسکن و وجود نرخ بالای اشتغال باعث جلب جمعیت به شهر می‌شود. فارستر پیشنهاد می‌کند برای بهبود وضعیت شهرها کمک‌ها مالی بجای تخصیص برای ساخت خانه‌های ارزان قیمت، صرف آموزش نیروی انسانی شود.

مدل علت- معلولی

براساس روش پویایی شناسی سیستم‌ها مدل‌های علت- معلولی بر پایه مشاهدات صورت گرفته روی رفتار سیستم و با الهام از نظریه‌های موجود شکل می‌گیرد. برای توسعه مدل علت و معلولی ابتدا فرضیات دینامیکی که بیان کننده ساختار سیستم است ارائه می‌شود. سپس تصویر غنی از سیستم ترسیم می‌شود و نهایتا مدل علت و معلولی سیستم توضیح داده می‌شود.

فرضیات دینامیکی

1.      دولت برای بالا بردن و بهبود امکانات شهری، سرمایه‌گذاری کلانی در قالب طرح‌های عمرانی، صنعتی و خدمات شهری انجام داد. افزایش شهرک‌های صنعتی باعث افزایش موقعیت‌های شغلی در شهر تبریز شده و موجب جذب نیروی کار از شهرهای اطراف به این شهر شده است.

2.      رشد اندازه شهر باعث بوجود آمدن مزیت اقتصادی مقیاس شده و موجب جلب بیشتر سرمایه و نیروی کار به بخش‌های صنعتی و خدماتی در شهر تبریز شده است.

3.      رشد اندازه شهر و محدود بودن منابع باعث افزایش هزینه‌های زندگی شده و امکان سکونت برای مهاجرین که بیشتر از اقشار سطح پایین جامعه می‌باشند، کاهش یافته و در نتیجه پدیده حاشیه‌نشینی افزایش یافته است.

4.      با رشد جمعیت سرانه تخصیص منابع دولتی کاهش پیدا کرده و با کاهش سهم سرمایه سرانه و افزایش هزینه‌های تولید، از ارزش افزوده سرانه کاسته شده است. 

منابع طبیعی:

ü     هر قدر ميزان منابع طبيعي به كل جمعيت بيشتر باشد ، جذابيت بيشتري براي جلب جمعيت ايجاد مي‌كند.

ü     هر قدر جمعيت در منطقه بيشتر مي‌شود ، مصرف كل بيشتر شده و سهم برخورداري سرانه از منابع كمتر مي‌شود.

نهادهای دولتی:

ü     هر قدر ميزان حضور فعاليت هاي دولتي در منطقه بيشتر باشد ، اشتغال و درآمد ناشي از فعاليت اين دستگاه‌ها بيشتر شده و جمعيت بيشتري را جلب مي‌كند.

ü     افزايش جمعيت در منطقه تقاضا براي دستگا ه‌هاي دولتي جديد را ايجاد مي‌كند. از سوي ديگر تمركز منابع دولتي در يك شهر، فشار براي توزيع عادلانه تر آن را نيز ايجاد مي‌كند.

منابع و امکانات شهری:

ü     هر قدر كيفيت امكانات شهري در منطقه بيشتر باشد ، كيفيت زندگي افزايش يافته و موجب جلب جمعيت بيشتر به منطقه مي‌شود. هر قدر قيمت زمين نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: